B2B – B2C Nedir kavramları özellikle e ticaret ile uğraşan kimselerin bir hayli aşina olduğu kavramlardandır. Bu 2 kavram birbirine oldukça karıştırılsa da aslında tepeden tırnağa birbirinden farklıdırlar. Bu yazımızda sizlere hem B2B hem de B2C kavramından tüm ayrıntılarıyla ve daha da önemlisi en basit haliyle bahsediyor olacağız. İlk olarak bu 2 kavramın da İngilizce’den kaynaklı bu şekilde anımsandığını ve e ticaret şirketlerinin daha başarılı olmak için, devamlılık sağlamak için ve yüksek kar marjları elde edebilmek için bu kavramları iyi analiz etmeleri gerektiğini biliyoruz.
B2B Nedir?
B2B, kelime anlamı olarak “Business to Business” anlamına gelmektedir. İngilizce olan bu kavramı Türkçe’ye firmadan firmaya olarak çevirebiliriz. Adından da anlaşılacağı üzere bu yöntem ile hizmet veren e-ticaret siteleri, tıpkı kendisi gibi firmalarla iş ilişkileri içerisinde bulunmaktadır. Üretim yapıp toptan veren ya da toptancı ile perakendeci arasındaki ilişkileri B2B iş modeline kolayca örnek verebiliriz. B2B iş modeli dendiğinde ise akla ilk olarak dünya devi Çin gelmektedir.
Çin malı ürünlerin toptan şekilde alınıp firmalara pazarlandığı yöntem B2B iş modeline en güzel örnektir. Alibaba adlı e ticaret sitesini duymayan yoktur. Bu oluşum Çin’e ait en büyük B2B pazaryeri olarak tüm dünyada bilinmektedir. Firmalar bu siteden toptan fiyatına mal almakta ve ülkelerine soktukları pazarlarda iş yerlerine ya da dükkânlara bu malları üzerine kar marjı koyarak satmaktadırlar.
B2B Türleri
B2B ticaretinin yoğun ve aktif şekilde kullanıldığını biliyoruz. Daha büyük ölçekli firmaların tercih ettiği B2B iş modelinde ticaret 3 ana başlık altında dönmektedir. Bunlar;
Yazılım Tabanlı B2B İş Modeli
Teknoloji çağında en gereksinim duyulan iş modellerinden biri olduğunu söylemek yanlış bir tabir olmayacaktır. Yazılım Tabanlı B2B İş Modeli’nde tedarikçi, alıcı firmanın ihtiyaçlarına uygun olacak yazılım geliştirmektedir. Yazılım şirketlerinin yazar kasalar için yeni nesil pos cihazları geliştirmesi, firmalara otomasyon yazılımları geliştirerek kolay stok takibi yapmaları sağlamaları ve güvenlik uygulamaları buna en güzel örnektir.
Ürün Tabanlı B2B İş Modeli
B2B iş modeli olarak tüm dünyada kabul görmüş sistemin en ilkel halidir diyebiliriz. Fiziki bir ürün üzerinden iki firma arasında yapılan ticarettir. Ürün bir tedarikçi tarafından üretilir ve diğer firmaya sevk irsaliyesiyle fiziki olarak gönderilir. İlgili firma da ürünlerin akabinde kesilen faturaya ait bir ödeme gerçekleştirir ve malı stoklarına alır. Sonrasında ise üzerine kar ekleyerek tüketiciye ulaştırılmak üzere dükkânında sergiler. Sistem her ne kadar ilkel olsa da B2B iş modelinde oldukça popüler bir model olarak öne çıkmaktadır.
Servis Tabanlı B2B İş Modeli
B2B türünde bir e ticaret yöntemi için etkinliği son dönemlerde artan bir yol da Servis Tabanlı iş modelidir. Direkt olarak hizmet satışı olarak gerçekleşen bu yöntemde finansal hizmet veren firmalar, pazarlama şirketleri, reklam ajansları ve diğer kuruluşlar hizmet alımı gerçekleştirmektedir. 2 firma arasında gerçekleştirilen hizmet alım sözleşmeleri önceden belirlenmekte olduğundan karı garanti olsa da devamlılık konusunda bazı eksileri bulunmaktadır.
B2C Nedir?
B2C aslında e ticaret dediğimizde aklımıza ilk gelen ve neredeyse tüm firmaların kullandığı iş modelidir. Kelime anlamı “Business to Customer” olan bu yöntemde firmadan üretimi doğrudan tüketiciye satmak için yapmaktadır. Bu yüzden ülkemizde “Firmadan Tüketiciye” iş modeli olarak da bilinen B2C’de dünya devleri adeta birbiriyle yarışmaktadır. Hepsiburada, Trendyol, N11, Çiçek Sepeti, Amazon gibi e-ticaret devlerinin tamamı B2C iş modeli ile satış yapan yüz binlerce satıcıyı barındırmaktadır.
Oldukça popüler olan B2C iş modelinde sadece ürün değil hizmet satışı da gerçekleştirilebilmektedir. Netflix, Disney, Exxen ve Spotify gibi oluşumlar firmadan tüketiciye hizmet sağlayıcılarına en güzel örnektir. Bu 2 iş modeli dünyada e ticaret sisteminin temelini oluşturmakta olsa da birbirinden keskin çizgilerle ayrılmaktadır.
B2B ve B2C Arasındaki Farklar
- B2B ticarette karar verici tarafların ikisi de firmadır. Bu iki firmada da yetkili kişilerin onayını ve imzasını gerektireceğinden süreç yavaş işleyecektir. B2C ticarette ise belirlenen akit çerçevesinde işlemler çok daha kısa sürelerde sonuçlanmakta ve ürün tüketiciye hızlıca ulaştırılmaktadır.
- B2B iş modelinde müşteriler, ürün tercihlerini rasyonel biçimde yapmaktadır. Buraya yatırım yapıyor olacağı için duygusal kararlardan uzak ve kendisine getiri sağlamayacak bir işe asla yatırım yapmazlar. Ancak B2C iş modelinde alıcı direkt müşteri olduğu için tüketiciler duygusal ya da keyfi kararlar verebilmektedir. Bu da B2C modelinde satışların daha düzenli olmasa da daha aktif olmasına neden olmaktadır.
- B2B iş modelinde ürün fiyatı ve teslim edilme koşulları esnektir. Her 2 tarafta firma olduğu için pazarlıklar devreye girmekte ya da daha fazla mal alımında iskonto anlaşmaları yapılmaktadır. Ancak B2C iş modelinde taahhüt edilen şartlara harfiyen uyma zorunluluğu vardır. Örnekle açıklamak gerekirse Trendyol’la bir iş anlaşması imzalayan firma, asla o sözleşme dışına çıkamaz ve Trendyol’un belirlediği satış kriterleri dışında teknikler kullanamaz.
- B2B iş modelinde ürünleri tekrar satın alma olasılığı yüksektir. Her 2 firmada duygusal değil daha mantıklı kararlar alarak yatırım yaptığı için her 2 kesime de kar getiren iş hacmi bir anda arttırılabilir. Bu durumda yatırımın miktarını da kolayca arttırmanız olasıdır çünkü karşınızdaki siz gibi kurumsal bir firmadır.
- B2C iş modelinde beklenmeyen durumlarda acil aksiyon almanız olasıdır. Örneğin Alibaba sitesinden 10 parti mal çektiniz ve malın yaklaşık 2 ayda biteceğini öngörüyorsunuz. Ancak bu üründe inanılmaz bir talep patlaması yaşandı ve ürünler 15 günde stok out oldu yani stoklar bitti. Bu durumda tekrardan iletişime geçerek daha fazla ürün alabilir ve çok kısa sürede onu tedarik edebilirsiniz. B2B iş modelinde ise araya anlaşmalar ve kotalar gireceğinden bu işlemler çok daha yorucu bir hal alacaktır.
